Fotoseries van 'alchemist' Sigmar Polke in het Kröller-Müller

Vanaf 17 oktober 2020 tot en met 28 maart 2021 presenteert het Kröller-Müller in het prentenkabinet twee fotoseries van Sigmar Polke uit de jaren '70.

De foto's zijn het resultaat van Polkes experimenten met verschillende afdruktechnieken en chemische processen.

Sigmar Polke (Olesnica, 1941-Keulen, 2010) wordt wel een moderne alchemist genoemd: hij is vooral bekend geworden om zijn schilderijen, waarin hij allerlei materialen zoals verven, lakken, harsen en chemicaliën met elkaar mengt en de chemische reacties die zo ontstaan het resultaat laat bepalen. Ook in zijn fotografie, waarop hij zich met name in de jaren zeventig concentreert, experimenteert hij met chemische processen waarvan de uitkomst telkens verschillend en onvoorspelbaar is.

Polke neemt de foto’s voor de serie São Paulo (1975) in een gay bar in São Paulo, waar hij terechtkomt omdat hij moet schuilen voor een onweersbui. De mannen in de bar poseren voor zijn lens. Tijdens het afdrukken van de serie experimenteert hij met het fotografisch procedé: hij mengt de chemische substanties van ontwikkelvloeistof en fixeer door elkaar en vouwt het dunne fotopapier dubbel zodat het past in de ontwikkelbak. De vloeistoffen worden hierdoor niet gelijkmatig over het papier verdeeld, met onregelmatige en vlekkerige afdrukken tot gevolg.

In de serie Ohne Titel (Fliegenpilz) (1975) staat de vliegenzwam centraal, voor Polke een belangrijk motief vanwege zijn geestverruimende werking. Onderwerp van Fliegenpilz is een oud Indiaans ritueel, waarin de magische paddenstoel wordt vereerd. Voor de serie fotografeert hij afbeeldingen uit etnografische boeken en print deze op hetzelfde papier over elkaar heen. Hoewel Polke voor elke foto drie tot vijf dezelfde afbeeldingen gebruikt, is door de verschillende chemische bewerkingen ieder beeld uniek.

De fotoseries van Sigmar Polke in de collectie van het Kröller-Müller Museum zijn afkomstig uit de collectie Visser. Vormgever en kunstverzamelaar Martin Visser was in het bijzonder geïnteresseerd in Polkes fotografische werk omdat dit volgens hem het dichtst bij kunstenaar zelf stond.