De komende jaren worden voor een groot deel bepaald door de impact van corona. Omdat onzeker is wat er komen gaat, presenteert Arnhem vandaag een beleidsneutrale Perspectiefnota 2021-2024.
Dat betekent dat daarin alleen maatregelen zijn opgenomen die het gevolg zijn van reeds genomen raadsbesluiten, van aangenomen moties of zaken die urgent zijn.
Inschatting financiële effecten
De stad staat immers niet stil. Daarnaast wordt in de nota een inschatting gemaakt van de financiële effecten van de coronacrisis, ervan uitgaande dat de coronamaatregelen tot half juni duren. Ook geeft het college een doorkijk naar de uitdagingen waar we voor staan.
Arnhem moet verder
Veel werk in de stad gaat gewoon door. Het onderhoud aan de weg, het bouwen van huizen, de publieke dienstverlening. Maar ook de sanering van het woonwagenkamp Bethaniënstraat, extra controle en handhaving bij verkamering en woningsplitsing en de visie op de Nieuwe Haven kunnen niet wachten. Deze en meer onderwerpen zijn daarom wél in de perspectiefnota opgenomen. Naast de aangenomen moties, raadsbesluiten of urgente zaken.
Financieel
In de Perspectiefnota wordt nog geen rekening gehouden met de onzekere toekomst. De Perspectiefnota 2021-2024 laat na verwerking van de autonome ontwikkelingen, uitvoering van moties en van urgente knelpunten een totaalbeeld zien dat in het eerste jaar 2021 negatief is. Vanaf 2022 is het beeld positief en zijn er ook geen taakstellingen nodig. De financiële positie van de gemeente wordt wat robuuster. De weerstandsfactor stijgt naar 1,3 in 2024. Vanaf 2021 is er structureel meer financiële ruimte om eventuele tegenvallers op te kunnen vangen.
Rekening houden met meer
De gemeente heeft bekeken wat de financiële effecten van corona op de korte termijn zijn. Dat is een eerste inschatting, op basis van aannames en veronderstellingen. Die heeft als uitgangspunt dat de coronamaatregelen tot half juni duren. Naar verwachting is er een nadelig financieel effect van op zijn minst €15 miljoen. “Maar daar zal het niet bij blijven,” aldus Paping. “We weten immers niet hoe lang de crisis zal duren. Daar komt nog bij dat we veel effecten en risico’s nu niet in geld kunnen uitdrukken. We moeten met meer rekening houden. Dat zal de komende maanden steeds meer duidelijk worden. Dat betekent dat we steeds opnieuw een inschatting zullen maken.” Het is nu moeilijk in te schatten welke klappen er moeten worden opgevangen. Paping: “Gelukkig hebben we de afgelopen paar jaar de financiële buffer vergroot in de vorm van de algemene reserve en diverse bestemmingsreserves. We gaan er daarnaast vanuit dat het Rijk en de provincie ook financieel zullen bijspringen.”
Inwoners en bedrijven
“Voor de gemeente is het soms ingewikkeld, maar voor onze inwoners en ondernemers is het veel zwaarder,” aldus Paping. “Mensen verliezen hun baan of krijgen minder opdrachten. In april zijn er twee tot drie keer meer aanvragen voor een bijstandsuitkering dan normaal. Daarnaast verwachten we dat mensen meer beroep op de zorg zullen doen als de crisis eenmaal voorbij is.” Het aantal aanvragen voor bouwvergunningen daalt. Ook zullen meer mensen vragen om uitstel van huurbetalingen. Culturele instellingen en (sport)verenigingen zien hun inkomsten verdampen en kunnen een beroep op de gemeente doen. Omdat steeds minder mensen de binnenstad bezoeken, lopen de parkeerinkomsten terug. De OZB (ontroerendzaakbelasting) loopt terug, bijvoorbeeld door faillissementen. De gemeente heeft zelf ook enkele versoepelingen doorgevoerd. Zo kunnen ondernemers, verenigingen en instellingen tot 1 oktober uitstel krijgen van betaling van huur, erfpacht of rente.
Toename van kosten zorg
Arnhem blijft volop inzetten op de energietransitie en het behalen van de klimaatdoelstellingen. En op het creëren van werkgelegenheid en een gunstig investeringsklimaat. Tegelijkertijd heeft Arnhem te maken met een sterke toename van de kosten van de zorg.
In deze Perspectiefnota staan onder meer voorstellen om de toenemende kosten van het sociaal domein structureel te beteugelen. Die oplopende kosten komen doordat steeds meer inwoners een beroep doen op zorg en ondersteuning. Het uitgangspunt is en blijft dat iedere Arnhemmer de zorg moet kunnen ontvangen die nodig is, dat de kwaliteit van de zorg beter wordt, en dat we die zorg efficiënter kunnen organiseren. Daarnaast lobbyt de VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) in Den Haag voor meer geld voor wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) en jeugdzorg.
Warmtetransitie
De gemeente wil nadrukkelijk de regie nemen in de warmtetransitie. Waar bewoners daar zelf mee aan de slag willen, faciliteren we hen. Waar dat niet vanzelf gebeurt, neemt de gemeente het voortouw. Klimaatbestendigheid betekent ook voldoende groen in de stad. Arnhem is al de stad met het meeste groen binnen de stadsgrenzen. De gemeente werkt bovendien aan een nieuwe bomenvisie.
Werkgelegenheid
De economische groei neemt weliswaar wat af, maar de werkgelegenheid trekt aan. De achttien gemeenten in de regio Arnhem-Nijmegen hebben onlangs afgesproken meer samen op te gaan trekken, bijvoorbeeld op het gebied van economie, innovatie en mobiliteit. Daarnaast spant de gemeente zich extra in om nog meer mensen aan het werk te helpen en armoede te bestrijden.
Bekijk op financiën.arnhem.nl de gedetailleerde perspectiefnota.
