Uitgever pornosites moet onrechtmatige video’s actief verwijderen

De rechtbank van Amsterdam bepaalde onlangs in hoger beroep dat de uitgever van een pornosite binnen enkele dagen alle beelden van de site moet verwijderen, waarop mensen staan die geen toestemming hebben gegeven om de beelden te gebruiken. Doet de uitgever dit niet, dan kan hij dwangsommen verwachten.

De rechtszaak tegen de pornosite werd destijds gestart door het Expertisebureau Online Kindermisbruik (EOKM), dat inmiddels Offlimits heet. Deze organisatie ontving meldingen van personen, die in video's op de site te zien waren zonder dat zij daarvoor toestemming hadden gegeven. Het ging bijvoorbeeld om wraakporno of beelden die waren gestolen na een hack.

De pornosite beweerde echter dat alle uploaders en mensen die op de site in beeld komen, worden gecontroleerd. Sinds 2021 werkt de website hiervoor met toestemmingsformulieren. Voorbeelden van vóór die tijd zijn deze formulieren er niet en daarom bepaalde de rechter eerder al dat deze video’s sowieso verwijderd moeten worden van de website.

De rechter oordeelt dat het openbaar maken van pornografisch beeldmateriaal onrechtmatig is, tenzij de openbaarmaker aantoont dat de daarin getoonde personen toestemming hebben gegeven voor openbaarmaking van de beelden. De stelplicht en bewijslast van het geven van toestemming

rust op de openbaarmaker. Deze regel geldt in het Nederlands recht voor iedere vorm van openbaarmaking. Hierbij doet niet ter zake of een openbaarmaking, zoals een website, vooral op Nederland is gericht of naast Nederland ook een breder bereik heeft.

De rechter vindt ook dat Offlimits voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat zij in deze procedure (mede) opkomt voor de belangen van in Nederland verblijvende betrokkenen, die getoond worden in beeldmateriaal dat openbaar gemaakt wordt op de pornosites van de uitgever. De organisatie verwijst ook naar beeldmateriaal op de websites waarin Nederlands wordt gesproken en van beeldmateriaal waarvan uit de titel blijkt dat de daarin getoonde personen Nederlands zijn. Verder verwijst Offlimits naar verklaringen van medewerkers van hulplijn ‘Helpwanted’, waar veel hulpvragen van in Nederland woonachtige slachtoffers binnen komen. Tijdens het hoger beroep wordt een voorbeeld aangehaald van een vrouw uit Limburg, die duidelijk herkenbaar in beeld is in vier video’s, die openbaar zijn gemaakt op de website. Na een melding van Offlimits zijn deze video’s weliswaar verwijderd, maar tot die tijd zijn zij wel meer dan 700.000 keer bekeken.

De pornosites van de uitgever trekken tientallen miljoenen bezoekers per maand. Het bedrijf moet nu zelf aan de slag om al het beeldmateriaal waarvoor geen toestemming is gegeven te verwijderen. Daarvoor heeft het bedrijf drie dagen de tijd gekregen. Vervolgens geldt een dwangsom van 10.000 euro per illegale video. Vervolgens komt daar een bedrag van 500 euro per video bovenop voor elke dag dat het verwijderen langer duurt.