Schenking nieuw lespakket MO in Gelderland

Foto: Gemeente Arnhem

Met een nieuw lespakket voor alle middelbare scholen in Zuid-Holland en Gelderland wordt aandacht besteed aan een onderbelicht thema Slachtoffers van de Japanse Zeetransporten tijdens WOII in Zuidoost-Azië. Dit wordt gedaan middels een origineel lespakket met aanvullend het eerste stripboek over de Japanse Hellships.

Vrijdag 13 mei werd het eerste lespakket, de Tragedie van de Japanse Hellships, aan burgemeester Marcouch overhandigd in het Thomas a Kempis College. Het lespakket zet in op meer bekendheid over slachtoffers van de Japanse zeetransporten tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië.

Eerder lespakket

Op 15 augustus 1945 werd Nederlands-Indië bevrijd, maar was het wel een bevrijding? Jongeren weten hier weinig van, blijkt uit Nationale Vrijheidsonderzoeken van het Nationaal Comité 4 en 5 mei.
Tijdens het themajaar 75 jaar Vrijheid lag de nadruk op de herdenking van de Tweede Wereldoorlog en de viering van de bevrijding van Nederland in 1945. Over de Tweede Wereldoorlog in Zuidoost-Azië en de bevrijding overzee van de voormalige kolonie Nederlands-Indië is ook inhoudelijk heel weinig bekend bij middelbare scholieren.
Waar Nederland op 5 mei de bevrijding kon vieren, duurde de oorlog in Nederlands-Indië tot 15 augustus 1945 maar volgde er aansluitend nog een vier jaar lange dekolonisatieoorlog.
Daarom ontvingen ruim 350 middelbare scholen in de provincie Zuid-Holland in september 2020 het lespakket De bevrijding in Nederlands-Indië en de Tweede Wereldoorlog in Zuidoost-Azië. Dit voorziet in dit hiaat in het onderwijs: kennis over de “bevrijding” van Nederlands-Indië.

De vergeten tragedie van de Japanse Hellships

Geheel onbekend is ook de tragedie van de meer dan 150.000 geallieerde krijgsgevangenen, burger-geïnterneerden en Javaanse dwangarbeiders die in de periode 1942-1945 door Japan onder mensonterende omstandigheden op circa 230 zogenaamde Hellships getransporteerd werden om tewerkgesteld te worden bij de aanleg van de beruchte Birma- en Pakan Baroe-spoorwegen of in de mijnen van Japan zelf. Meer dan 25.000 mannen stierven tijdens deze zeetransporten, door ziekte of omdat geallieerde duikboten of vliegtuigen deze schepen tot zinken brachten. Aanleiding genoeg om deze vergeten geschiedenis onder de titel Slachtoffers van de Japanse Zeetransporten tijdens WOII in Zuidoost-Azië als aanvulling op het bestaande lespakket aan de 350 scholen van Zuid-Holland aan te bieden. Daarnaast ontvangen nu ook alle 210 middelbare scholen van de provincie Gelderland gratis het volledige lespakket.

De kracht van persoonlijke verhalenlespakket

Het lespakket is in samenwerking met de Stichting Herdenking Slachtoffers van de Japanse Zeetransporten in Zuidoost-Azië 1942-1945 (SHSJZ) gerealiseerd door Simone Berger, auteur van het boek De lange reis van de poesaka. Indische tastbare herinneringen, dat zij samen met fotograaf Armando Ello in 2019 uitbracht. In deze publicatie worden personen geportretteerd met hun poesaka, een ‘erfstuk’ dat symbool staat voor hun familiegeschiedenis. Deze poesaka’s maken het Indische verleden en de geschiedenis raakbaar en invoelbaar.
De lange reis van de poesaka wordt als speciale Hellship-uitgave bij het lespakket aangeboden. De verhalen geven een extra dimensie aan de oorlogsjaren in Nederlands-Indië. Ze behandelen op een beeldende manier thema’s zoals overleven tijdens mensonterende omstandigheden, de noodzaak van mensenrechten en onze niet-vanzelfsprekende vrijheid; actuele onderwerpen die in het lespakket verder worden uitgediept.

Twee miljoen Nederlanders met roots in Indië

Dat jongeren zo weinig weten over onze geschiedenis in de Tweede Wereldoorlog in Zuidoost-Azië is eigenlijk vreemd, omdat meer dan twee miljoen mensen in Nederland verbonden zijn of zich verbonden voelen met Nederlands-Indië en Indonesië. Als gevolg van recent gepubliceerd uitgebreid wetenschappelijk onderzoek door het NIOD over onze geschiedenis in Nederlands-Indië, hebben de docenten geschiedenis aangegeven dat zij behoefte hebben aan aanvullend lesmateriaal om dit onderwerp tijdens het vak geschiedenis te behandelen.

Wat maakt het lespakket aantrekkelijk?

De scholen ontvangen een compleet lespakket, dat bestaat uit het verhalenboek De lange reis van de poesaka – De tragedie van de Japanse Hellships 1942-1945, een werkboek met een handleiding, zestien lesbrieven en een online documentaire. Scholieren vanaf de derde jaarlaag kunnen tijdens één à twee lessen zelf aan de slag met digitale (oorlogs)bronnen en zo online zoeken naar de verhalen achter de personen uit het boek. In de documentaire vertellen twee overlevenden, als laatste ooggetuigen, over gebeurtenissen die deel uitmaken van de Nederlandse geschiedenis. Samen met historisch beeld- en filmmateriaal brengen zij het verleden heel dichtbij. Speciaal voor dit lespakket is een stripboek gemaakt in samenwerking met Stijn Schenk, RealComics. Diverse personen uit het verhalenboek en de documentaire komen in beeldverhalen tot leven en maken dit voor velen onbekende thema heel toegankelijk en laagdrempelig.

Lesmateriaal

Het lesmateriaal, inclusief de documentaire en het stripboek, is binnenkort voor alle scholen in Nederland online beschikbaar.
Het lespakket Slachtoffers van de Japanse Zeetransporten tijdens WOII in Zuidoost-Azië wordt door de SHSJZ aan alle middelbare scholen in Zuid-Holland en Gelderland geschonken dankzij een bijdrage van het V-Fonds.
Het lespakket werd gerealiseerd in samenwerking met LM Publishers.
Het stripboek is tot stand gekomen met een subsidie van het V-Fonds en bijdragen van SHSJZ, Karel Doorman Fonds, Gravin van Bylandt Stichting, Gemeente Arnhem, Prins Bernard Cultuur Fonds Zuid-Holland en Prins Bernard Cultuur Fonds Gelderland.

Aanmelden nieuwsbrief
Cookieinstellingen