WO2 veteraan schrijft boek met verhalen kinderen evacuatie 1944

Leo Feijten was vijf jaar toen hij, na de Slag om Arnhem in september 1944 doorgemaakt te hebben, vluchtte met zijn familie. Leo en zijn familie, met nog zoveel anderen uit Arnhem, Oosterbeek en de omliggende dorpen, vertrokken op 25 september 1944.

In 1989 wilde een veteraan van de Slag om Arnhem een boek uitgeven met de verhalen van deze kinderen, die inmiddels natuurlijk volwassen waren. Ook Leo's verhaal staat er in maar dan verteld door de ogen van zijn vader.

Leo Feijten was vijf jaar toen hij, na de Slag om Arnhem in september 1944 doorgemaakt te hebben, vluchtte met zijn familie. De familie had de vluchtelingen status gekregen en vertrok uit Arnhem. Met Leo en zijn familie, nog zoveel anderen uit Arnhem, Oosterbeek en de omliggende dorpen vertrokken op 25 september 1944. Negen maanden lang trokken ze door ons land, van boer naar schuur, hooizolders en kippenhokken naar achterkamertjes en gasthuizen. Met handkarren, boerenkarren en lopend. Onderwijl 'getrakteerd' op bombardementen, granaten en V-1 rakketten

(die maakten een duidelijk hoorbaar sputterend geluid). "Dat zijn van die dingen, die momenten, die zijn gegrift in je geheugen, die vergeet je niet meer."

Verschrikkelijk maar voor een vijfjarige jongen ook heel erg spannend, spannend genoeg om het op momenten zelfs leuk te vinden. Dat klinkt gek. "Maar dat was écht zo." zegt Leo. "Als vijfjarige zie en beleef je die dingen heel anders. Er waren kinderen die aan hun moeder vroegen: mama, wanneer gaan we weer vluchten?"

Thuiskomen was erg, alles lag in puin en stonk. Maar er was ook zeker blijdschap, de vijand was weg, geen bommen en granaten meer en een uitbundig bevrijdingsfeestje hebben ze toen echt wel gevierd. Leo herinnert zich dat hij en de andere kinderen daarna meteen naar school gingen.

In 1954 werd Leo, samen met een aantal andere kinderen uit Arnhem en Oosterbeek, uitgenodigd voor een korte vakantie in Engeland. Het initiatief kwam van Robert (Bob) Stopforth uit Caythorpe, een veteraan van de Royal Signals, die hier tijdens Market Garden meevocht. "Dat was geweldig," vertelt Leo. "In die tijd ging je helemaal niet naar het buitenland. Die vakantie is me mijn hele leven bij gebleven."

Een week zijn ze er gebleven. Daarna werd het stil tot Leo ineens zijn naam in een krant zag staan, hij werd gezocht! Het was inmiddels 1989 en Bob kwam naar Oosterbeek. Voor het eerst sinds de oorlog. Hij was nog nooit terug geweest en wilde graag de kinderen van toen terugzien terwijl hij verbleef in voormalig hotel Dreyeroord.

Eénmaal weer samen vertelde Bob hen dat hij graag hun verhalen wilde horen. Hij wilde een boek uitgeven met de verhalen van deze kinderen, die inmiddels natuurlijk volwassen waren. Ook Leo's verhaal staat er in maar dan verteld door de ogen van zijn vader. Met hulp van twee Nederlanders werden alle verhalen vertaald naar het Engels, voorzien van tekeningen en in 1993 was het boek klaar. Het werd 'Arnhem after Arnhem' genoemd.

"Het was al snel niet meer leverbaar in Nederland. Het was eerlijk gezegd ook niet van zo'n heel goeie kwaliteit. Ik bleef er steeds maar aan denken. Ik vond het zo jammer, al onze verhalen weg. Dat mocht toch niet verloren gaan," aldus Leo.

En zo was het Leo die een oproep deed in een Engelse krant. Helaas kwam hij er al snel achter dat Bob was overleden in oktober van 2002. Bobs weduwe hoorde het verhaal aan van Leo en hoe hij graag het boek opnieuw wilde uitgeven. Zij kende Leo en de andere kinderen ook, ze wist natuurlijk als geen ander welke impact niet alleen de oorlog maar ook de herinneringen van deze groep kinderen op Bob gehad hadden. Ze vond het net zo'n goed idee en gaf hem de toestemming en alles wat hij nodig had, om Arnhem after Arnhem opnieuw uit te geven.

"Wel van een betere kwaliteit hoor," vertelt Leo. Het boek heeft een flinke upgrade gehad en is nu te bestellen via Brave New Books

en het ligt ook bij het Airborne Museum in de shop en is in het Engels.

( dit artikel in het Engels hier )