Arnhem houdt koers ondanks financiële uitdagingen

De geplande korting op de inkomsten die gemeenten krijgen vanuit de Rijksoverheid en aanhoudende inflatie en hoge prijzen, dwingt ook de gemeente Arnhem tot bezuinigingen.

Uit de Perspectiefnota Arnhem blijkt dat deze nodig zijn voor een sluitende begroting in 2025. Tegelijkertijd blijft de gemeente investeren in de toekomst van de stad.

"Het zijn financieel uitdagende tijden voor alle gemeentes in Nederland. De kortingen van het Rijk dreunen door in de begroting van de gemeente. De inkomsten lopen terug terwijl de uitgaven stijgen. Desondanks blijven we onze ambities waarmaken waar het kan. We vinden het belangrijk om te blijven werken aan een groene, duurzame, kansrijke en verbonden stad," zet Paul Smeulders, wethouder Financiën.

De Perspectiefnota markeert de helft van de huidige raadsperiode, waarin al belangrijke documenten, zoals het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs, de Woonvisie en de Omgevingsvisie zijn vastgesteld. Het Duurzaam Mobiliteitsplan en het Plan Gezonde Leefomgeving zijn recentelijk aan de raad aangeboden. Met een groeiende planvoorraad die nu 18.000 woningen omvat, waarvan ongeveer 4.500 woningen in vergevorderde planningsstadia, zet Arnhem krachtige stappen richting de uitvoering en realisatie van deze projecten, waarmee de ambities voor wonen en stedelijke groei concreet vorm krijgen. Deze plannen kunnen zoals het er nu naar uitziet doorgaan, al leidt de net-congestie tot onzekerheden rondom de aansluiting van toekomstige projecten op het elektriciteitsnetwerk.

Arnhem wordt geconfronteerd met substantiële financiële uitdagingen door de aangekondigde korting op het Gemeentefonds van ongeveer €23 miljoen vanaf 2026, bekend als 'het ravijn', en andere oplopende financiële nadelen, terwijl de kosten toenemen. Te midden van deze turbulente omstandigheden leidt de lange formatie van een nieuw kabinet tot onduidelijkheid over de toekomstige inkomsten en uitgaven. In de recent gepubliceerde Voorjaarsnota heeft het demissionaire kabinet de bezuinigingen op gemeenten enigszins verlicht. Deze wijzigingen zijn opgenomen in deze Perspectiefnota. De gemeente Arnhem blijft desondanks dringend pleiten voor noodzakelijke aanvullende financiering vanuit het Rijk.

"We hopen van harte dat het nieuwe kabinet met meer geld over de brug komt voor gemeenten. Gebeurt dat niet, dan kunnen we de komende jaren minder besteden dan de jaren hiervoor. Dat heeft vanzelfsprekend gevolgen voor iedereen waarmee we samenwerken," aldus Paul Smeulders. "Die pijn zullen we zoveel mogelijk eerlijk moeten verdelen, waarbij voorop staat dat we onze mooie stad niet laten afbrokkelen. En tegelijkertijd moeten we zorgen dat de kloof tussen arm en rijk in onze stad minder wordt."

Om in 2025 tot een sluitende begroting te kunnen komen, stellen burgemeester en wethouders verschillende incidentele en structurele bezuinigingen voor. De incidentele bezuinigingen komen uit op €19 miljoen en de structurele bezuinigingen beginnen in 2024 op €4 miljoen en zullen vanaf 2028 oplopen naar €19 miljoen. Voorstellen van het college zijn onder andere meer groepsgewijze in plaats van individuele begeleiding in de jeugdzorg en WMO, minder onderhoud aan wegen en de groene omgeving en er wordt bezuinigd op de kosten van de ambtelijke organisatie. Daarnaast stelt het College voor de parkeertarieven en de toeristenbelasting te verhogen met €1 miljoen.

Het college legt deze voorstellen in de Perspectiefnota voor aan de gemeenteraad, die nu aan zet is. Vanaf 22 mei 2024 start de behandeling in de gemeenteraad, waarbij ook inwoners en organisaties kunnen komen inspreken. Op 12 juni vindt besluitvorming plaats in de gemeenteraad, waarna het college deze zal betrekken bij het opstellen van de begroting voor de komende jaren. De begroting voor 2025 en verder wordt in september gepresenteerd, waarna in november 2024 de besluitvormende raadsvergadering plaatsvindt.

Tegelijkertijd met de perspectiefnota en de eerste tussenrapportage over 2024 worden de jaarstukken van 2023 gepresenteerd aan de gemeenteraad. Deze cijfers geven een duidelijke terugblik op de behaalde resultaten, grootste projecten, ontwikkelingen en uitdagingen van de gemeente in het afgelopen jaar. In 2023 is een positief financieel resultaat van €34 miljoen behaald. Hiermee zet de gemeente de lijn van de afgelopen jaren, waarin het eigen vermogen toeneemt, voort. Desondanks blijven de financiële zorgen groot, door de teruglopende inkomsten vanuit de Rijksoverheid.