De Schotse legerarts Greame Warrack bleef na Operatie Berlin (de terugtrekking van de geallieerden na Market Garden) in september 1944 achter om voor de gewonden te zorgen.
Hij werd gevangen genomen door de Duitsers en naar Apeldoorn vervoerd. Daar kreeg hij de leiding over een Duits noodhospitaal. Begin 1945 kreeg hij in de gaten dat alle gevangenen naar Duitsland verplaatst zouden worden, hij verborg zich. Na twee weken kwam hij weer tevoorschijn en wist met hulp van het verzet te ontsnappen. Zijn ontsnapping is deze maand 75 jaar geleden.
Boek verfilmd
Greame werd tweemaal onderscheiden. Voor zijn rol tijdens Market Garden, het achterblijven om voor de gewonden te zorgen en zijn inzet in het Apeldoornse Noodhospitaal werd hij op 20 september 1945 benoemd tot Officer of the Order of the British Empire en kreeg hij op 24 mei 1945 de Distinguished Service Order. Greame ging tot het uiterste om voor de gewonden te zorgen en schuwde daarbij niet om voor hen op te komen tegen de Duitse bezetter.
Greame, lid van de Royal Army Medical Corps, hield een dagboek bij en schreef later het boek Travel by Dark. In 1976 werd zijn boek verfilmd. Zo authentiek mogelijk met Duitse, Engelse en Nederlandse acteurs.
Noodhospitaal
Het Duitse noodhospitaal was gevestigd in de Koning Willem III kazerne, Gebouw 24 in Apeldoorn. Het voormalige hospitaal heet nu het Greame Warrack gebouw. Jaarlijks wordt hij geëerd met het Graeme Warrack Memorial Event; een mars van 97 km die in twee dagen wordt gelopen waar alle marechaussees die de initiële opleiding volgen. Greame’s oude kamer (nr. 8) is permanent ingericht als traditiekamer. In 1984 onthulde hij zelf de plaquette die aan de buitenkant van Gebouw 24 hangt. Greame overleed het jaar erna in 1985.
De film
Sinds 15 februari staat de volledige film, Arnhem: verhaal van een ontsnapping, online bij de NOS. Het is bijna anderhalf uur, origineel, dus in de Engelse taal. This article in English here.
