Tentoonstelling ‘Don’t Support the Greedy’ – Esiri Erheriene-Essi

Don’t support the greedy is ontleend aan een van de vele teksten waarmee Esiri Erheriene-Essi (Londen, 1982) haar schilderijen vergezeld laat gaan. De tekst staat op een banier en wordt gedragen door drie zangeressen, de Supremes, die vaker terugkeren als onderwerp in de schilderijen van Erheriene-Essi. Dit trio symboliseert voor de kunstenares de jaren zestig, het tijdperk van de rassenrellen en Martin Luther King; ondertussen verstopten de zwarte soulzangeressen hun Afro-kapsels onder pruiken tijdens optredens. De tekst staat op het schilderij Pussy Riot (For Assata)(2013) dat niet voor niets verwijst naar de huidige Russische kritische vrouwenband die – anders dan de Supremes – hun kritiek niet onder stoelen en banken steken.

Allerlei gezichtspunten 

Erheriene-Essi hanteert in haar schilderijen en tekeningen een onopgesmukte stijl, soms afgewisseld met vlakke, strakke lijnen. In expressief kleurgebruik – veel geel en rood – en rauwe, schetsmatige streken schildert zij onderwerpen waarvoor zij zich laat inspireren door haar immense beeldarchief; afbeeldingen uit kranten, tijdschriften, films enerzijds, en door muziek en literatuur anderzijds.

Gebeurtenissen uit het heden vormen soms de aanleiding om terug te grijpen op gebeurtenissen uit het verleden. Frappant is de manier waarop verschillende gebeurtenissen via beelden en tekst met elkaar worden gecombineerd, waardoor er verbanden worden gelegd die ook voor onze visie op het heden relevant zijn. De schilderkunst beschouwt zij als haar medium bij uitstek om de complexiteit van de 20e en 21e eeuw te vatten. Een schilderij staat voor haar gelijk aan het voeren van een gesprek, waarin allerlei gezichtspunten aan de orde kunnen komen.

Esiri Erheriene-Essi volgde vanaf 2009 de masteropleiding bij De Ateliers in Amsterdam waar zij sindsdien woont. Zij won in 2009 de Koninklijke Prijs voor de Schilderkunst. Haar werk heeft inmiddels een grote vlucht genomen. De tentoonstelling in Museum Arnhem toont een selectie uit haar werk vanaf 2006 tot en met 2014.

In het begin van haar kunstenaarschap zag Erheriene-Essi zich graag als een chroniqueur van het dagelijks leven. Zo is het drieluik Casual Observers (2006) opgebouwd als een stripverhaal: het is een momentopname met close-ups uit het leven van haar vrienden en vriendinnen gedurende één etmaal. In het schilderij Confessions of a Gigolo (2009) laat een naakte jongeling in verschillende uitsneden zijn gedachten gaan over de op dat moment hippe kunsttheorieën en inspirerende kunstenaars als Lucian Freud en Chantal Moffe.

Naast deze ‘stripverhalende’ werken zijn er in de tentoonstelling in Museum Arnhem schilderijen te zien waarvoor Erheriene-Essi historische foto’s en films als uitgangspunt nam. Foto’s van onder andere crimescènes van nieuwsfotograaf Weegee liggen ten grondslag aan schilderijen waarin niet alleen het slachtoffer van een moordaanslag maar ook de omstanders worden uitgelicht.

Ook baseert zij zichop afbeeldingen van lynchscène’s uit oorlogsarchieven. De beladenheid van deze scènes wordt op scherp gezet door de combinatie met muziekteksten en frivole muzieknoten. In haar recente werken Kalopsia en Avwebo (Expensive Shit) uit 2013 portretteerde Erheriene-Essi een ‘happy black family’, geïnspireerd op geïdealiseerde gezinstaferelen uit populaire Nigeriaanse tijdschriften uit de jaren zeventig, waarin het westerse gezinsleven als nastrevenswaardig werd beschouwd. De kunstenares schilderde het tafereel over een achtergrond met een scala aan afbeeldingen uit dezelfde tijd, van racistische reclame tot en met krantenfoto’s.

Erheriene-Essi beschouwt haar werk als “kleine vaten met informatie. Als kunstenaar ben je getuige van je eigen tijd. Je hoort je te informeren, de gebeurtenissen te analyseren om er vervolgens op een creatieve manier commentaar op te leveren.”

Museum Arnhem (voorheen Museum voor Moderne Kunst Arnhem), Utrechtseweg 87, 6812 AA, Arnhem, Nederland / The Netherlands. (+31) (0)  26 3031400. www.museumarnhem.nl